Vraag & Antwoord

Nee. Door te bouwen met NUR-HOLZ draagt u niet bij aan de ontbossing. NUR-HOLZ wordt gemaakt van hout afkomstig uit PEFC gecertificeerde bossen gelegen in het Zwarte Woud in Duitsland. De PEFC certificering is een waarborg dat al het hout dat gekapt wordt weer wordt aangeplant en dat de betreffende bossen duurzaam worden beheerd.

Ten aanzien van de hoeveelheid bos betekend dit in de praktijk dat voor iedere boom die gekapt wordt een nieuwe wordt aangeplant. Ontbossing komt met name door het kappen van bossen en wouden die daarna niet meer worden aangeplant. Niet gecertificeerde bossen en wouden dus.

Daarbij komt dat NUR-HOLZ in gebouwen wordt ingezet als bouwsysteem en er vanuit gegaan mag worden dat het betreffende gebouw toch wel minstens 100 jaar mee gaat. Een nieuw geplante boom is na circa 30 a 40 jaar in Europa weer zo groot dat hij gekapt kan worden. Gedurende de levensduur van een NUR-HOLZ gebouw kunnen dus gemiddeld 2,5 bomen aangeplant worden als deze iedere 40 jaar gekapt zouden worden.

De groeiende vraag naar gecertificeerd hout resulteert er al jaren in dat de bossen in Europa met meer dan 650.000 ha per jaar groeien, en daarvan wordt slechts 60% geoogst. Gebruik van gecertificeerd hout zorgt derhalve voor een toename van bossen. En de verwachting is dat dit de komende jaren alleen nog maar groter zal worden.

De Nederlandse overheid heeft zichzelf die vraag ook gesteld in het kader van haar duurzaam inkoopbeleid. In eerste instantie was de gedachte dat als het om hout ging wellicht het eenvoudigste het meest duurzame certificeringsysteem als leidraad genomen kon worden. Nader onderzoek leerde dat het een stuk complexer lag. Daartoe is een commissie (TPAC) in het leven geroepen, welke na onderzoek een lijst heeft opgesteld (TPAS) met systemen welke zijn goedgekeurd volgens de normen van de Nederlandse overheid. Op de positieve lijst van TPAS staan zowel FSC als PEFC vermeld.

Ja, hout werkt, en dat is eigenlijk ook het mooie van hout, het leeft. Is dat een probleem ten aanzien van kiervorming en/of kraken? Wij stellen van niet om de volgende redenen:

  • Een NUR-HOLZ element is opgebouwd uit verschillende lagen met planken en balken. Deze planken en balken worden bij elkaar gehouden door houten schroeven waardoor de onderlinge verbinding telkens alleen op punten gebeurt. Iedere plank en balk heeft daardoor “vrijheid van beweging” in die zin dat de werking vrijelijk kan plaats vinden. Hij wordt niet belemmerd maar is zeer gering omdat het telkens alleen om de werking van iedere individuele plank en balk gaat en niet om de werking van een totaal samengesteld geheel. De kieren tussen de verschillende planken zullen op het ene moment dus iets groter kunnen zijn dan op het andere moment. Dit verschil is echter marginaal en alleen waar te nemen als de NUR-HOLZ elementen in het zicht gelaten worden en niet worden afgewerkt.
  • Kraken geschiet vooral als de werking van het hout zich “ophoopt” en weerstand ondervindt waardoor een grotere bewegingen met weerstand plaats moeten vinden. Deze weerstand zorgt ervoor dat de kracht van het werken die weerstand moet overwinnen en daardoor kan het krakende geluid ontstaan. Om de eerder genoemde redenen zal dit bij NUR-HOLZ niet of nauwelijks gebeuren.

Nee, een woning met een dragend casco van een massief houtbouwsysteem is niet brandgevaarlijk. Een dergelijk bouwsysteem is in de basis zelfs brandveiliger dan beton, steen of staal.

Een brand in een woning ontstaat doordat iets in die woning gaat branden, dus niet de woning zelf. Daarna nemen andere elementen als meubels en gordijnen dit over en zorgen voor een snelle verspreiding van de brand. En meestal pas daarna gaan die delen van de woning branden die kunnen branden. “Maar hout kan toch branden en steen, beton en staal niet”, zult u denken. In beginsel klopt dit maar als het gaat om brandveiligheid zijn er een aantal aspecten die maken dat een massief houtbouwsysteem toch veilig is.

  • Een ieder die wel eens een groot blok hout in haard of kampvuur heeft willen doen ontbranden weet dat dit erg lastig is en vaak niet lukt. Hout brand alleen als het door zuurstof omspoeld is. Een groot blok hout en dus helemaal een NUR-HOLZ element zal dus alleen aan de buitenzijde kunnen branden maar door een gebrek aan zuurstof betekend dit meestal dat de vlammen van het vuur in de woning de buitenste laag zullen doen verkolen. En dit verkolen gebeurt met een vaste lage snelheid. Een NUR-HOLZ element brand dus niet maar verkoolt.
  • Door het omschreven verkolen met een vaste lage snelheid zal de dragende kern van een NUR-HOLZ wand lang in stand blijven. Hierdoor is de sterke van een massief houtbouwsysteem gedurende een brand exact te berekenen en zal de constructie niet op een onbekend moment het begeven. Hierdoor blijft de mogelijkheid om te ontsnappen vanuit ruimtes waar de brand nog niet is lang in stand. En dit in tegenstelling tot staal dat al snel zal vervormen en haar stijfheid verliest, en beton dat binnen een half uur zal afschilveren waardoor het betonstaal vrij komt te liggen met de zelfde vervormingeffecten. En een stenen wand die zal kunnen barsten door de hitte. Een massief houtbouwsysteem is in een brand dus betrouwbaarder dan een stalen, een betonnen of een stenen constructie. Een brandweerman gaat lievere een gebouw binnen met een houten constructie dan een ander gebouw.
  • Brand begint altijd in 1 bepaalde ruimte. De onveiligheid van een brand is dus ook mede de snelheid waarin de brand zich verspreid en andere ruimtes mede onveilig maakt. Ook hier heeft een massief houtbouw systeem een voordeel ten opzichte van beton of steen. Massief hout isoleert van zichzelf zo goed dat de hitte van een brand niet of nauwelijks door de wand zal komen. Bij een grote hitte zal deze bij een betonnen of stenen wand erg snel door de muur komen met het risico dat aan de andere zijde van de muur zelfontbranding van zaken in de woning plaats kunnen vinden.

Helaas kan dat als zodanig niet gesteld worden. De energiezuinigheid van een woning is van vele zaken afhankelijk. Over de relatie van het NUR-HOLZ bouwsysteem ten aanzien van energiezuinigheid is wel het e.e.a. te zeggen:

  • Hout heeft van alle statisch dragende bouwsystemen een van de hoogste eigen isolatiewaardes. De totaal nog toe te voegen isolatie hoeft derhalve minder dik te zijn dan bij andere draagsystemen.
  • Hout geleid warmte slecht en neemt dit erg traag op. Dit heeft als voordeel dat de warmte die een mens uitstraalt – wij zijn immers 37 °C en stralen warmte uit – niet direct wordt opgenomen door de wand zoals bij beton en steen. De wanden van een gebouw zijn immers ongeveer 20 °C. De warmte die we uitstralen wordt dus deels terug gestraald. We voelen ons derhalve naast een houten wand even comfortabel bij lagere omgevingstemperaturen in de ruimte. Een lagere temperatuur zal leiden tot lagere stookkosten. Mensen die in een volledig houten omgeving wonen hebben hun thermostaat tot 3 °C lager staan. De houten wanden en plafonds moeten dan wel onafgewerkt zijn.
  • Onbehandeld hout en dus ook NUR-HOLZ is damp open waardoor het zal bijdragen aan een natuurlijke afvoer van een teveel aan vocht in de woning. Bovendien kan onbehandeld hout goed vocht opnemen waardoor de lucht in de woning een constanter vochtgehalte zal hebben zonder dat een technische installatie dit allemaal voor haar rekening moet nemen. Schommelende vochtgehaltes en vooral hogere vochtgehaltes in een woning vragen meer energie om warm te stoken. Een massief houten bouwsysteem zal er vanuit die optieken een positieve invloed op de stookkosten hebben.
  • Een massief houten bouwsysteem als NUR-HOLZ heeft door de opbouw een hele egale isolatiewaarde zonder kansen op bouwfouten en koudebruggen. De wand is immers over het gehele oppervlakte even dik en van dezelfde opbouw. De berekende isolatiewaarde van de wand is derhalve gelijk aan de werkelijke. Er kunnen geen koudebruggen ontstaan door bouwfouten, er kunnen nauwelijks echte isolatielekken ontstaan doordat de isolatie verkeerd is aangebracht. Theorie en praktijk zijn hier gelijk.

Ja, dat kan. De passief bouwmethodiek stelt in beginsel iets over de hoeveelheid energie die de woning nodig heeft en waar die vandaan komt. NUR-HOLZ is een goede basis om daar aan te voldoen. Omdat het gehele ontwerp bepaald of een huis passief is of niet zal per geval bekeken dienen te worden wat er ten aanzien van de NUR-HOLZ bouwmethodiek nodig is.

Er dient bij het ontwerpen van het verwarmingssysteem aandacht te zijn voor de specifieke eigenschappen van hout ten aanzien van het stookgedrag. Bij een massief houtbouwsysteem als NUR-HOLZ bevindt zich die aandacht vooral op het vlak van de warmteopslagcapaciteit en de afkoelduur/opwarmtijd van het systeem.
Een laagtemperatuur verwarmingssysteem, bijvoorbeeld een warmtepomp in combinatie met vloer- of wandverwarming past daar goed bij. Maar ook andere verwarmingssystemen kunnen goed toegepast worden.

De buitenafwerking van een NUR-HOLZ woning bepaald u zelf. In beginsel zijn er geen beperkingen. Wilt u een gestuukte gevel, een houten of liever leistenen? Of wilt u er toch liever een stenen wand tegenaan gemetseld. Dit is allemaal een kwestie van smaak en geld en wordt in beginsel niet beperkt vanuit het systeem.

Nee, dit hoeft niet. Indien u ervoor kiest om de NUR-HOLZ wanden aan de binnenzijde onafgewerkt te laten dan heeft u daarmee de meest duurzame, milieuvriendelijke, kostengunstige, warme en comfortabele binnenafwerking. Een zijde van de NUR-HOLZ elementen bestaat immers uit gladde geschuurde planken. Wenst u echter wel een andere afwerking dan kan dit.

Direct op de wand kan een (milieuvriendelijke) kleurbeits worden aangebracht. Wordt er eerst een plaatmateriaal zoals gips of fermacell aangebracht dan kan de wand gestuukt of betegeld worden. Dit kan meteen gebeuren maar kan ook in een later stadium zonder problemen. Het is een kwestie van smaak en geld. U bepaalt!

Die keus is geheel aan u. Het NUR-HOLZ systeem is niet beperkend ten aanzien van de door u te kiezen afwerking van de wanden aan de binnenzijde.

Wenst u het hout in beeld te houden maar niet blank dan kan een (milieuvriendelijke) kleurbeits uitkomst bieden. Wilt u liever een gestuikte wand dan is leemstuc een goede keuze. Leemstuc ademt, net als hout en past er daarom goed bij. Het heeft bovendien een gunstig effect op de werking van het hout, er zal in een drogere periode minder kiervorming zijn.
Wilt u een wand betegelen in bijvoorbeeld badkamer of toilet, dan kan dat natuurlijk ook.

Ervaring leert dat de combinatie, hout, (leem)stuc, glas en natuursteen erg mooi is.

Als u het NUR-HOLZ onbehandeld laat, dan hoeft u het niet of nauwelijks te onderhouden. Eventuele vlekken die bijvoorbeeld bij de bouw zijn ontstaan zijn eenvoudig weg te schuren met een vlakschuurmachine.

Voor een gegarandeerde kwaliteit in samenstellen van de NUR-HOLZ elementen alsook in de afwerking is een grote investering in machinerieën noodzakelijk. De huidige marktgrootte voor het NUR-HOLZ bouwsysteem in Nederland is niet dusdanig dat een dergelijke investering is te verantwoorden.

Het is inderdaad zo dat bomen CO2 opnemen en vasthouden. Daarmee zijn bossen en wouden een van de grootste CO2 opslagreservoirs in de wereld. Als een boom gekapt wordt houdt hij de CO2 vast. Deze komt pas weer vrij als het hout verbrand wordt of composteert, dus na het einde van de gebruikslevensduur van hout.

Daar tegenover staat dat bomen de meeste CO2 opnemen als ze groeien. Voor vurenhout uit West Europa is dat in de eerste 30 a 40 jaar van het leven van een boom. Oudere bomen nemen steeds minder CO2 op. Van die CO2 groeit de boom en maakt er ook zuurstof van. Vanuit het oogpunt van CO2 opname en opslag is het dus zinvol om bossen te laten bestaan uit jonge bomen van jonger dan ongeveer 40 jaar.

Daarbij komt dat de gebruikslevensduur van NUR-HOLZ door de toepassing in gebouwen toch minstens op 100 jaar gesteld mag worden. De CO2 die in dit hout is opgeslagen blijft daar dus en samen met de groei van nieuwe bomen in plaats van de gekapte zal de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer dus afnemen.

Hier bovenop komt dat de energie die nodig is voor de verwerking en het vervoer van hout minder groot is dan de hoeveelheid energie die nodig is voor alternatieve bouwmaterialen. Iedere m3 hout die wordt ingezet vermindert vanuit die optiek de hoeveelheid CO2-uitstoot in de atmosfeer met gemiddeld 1,1 ton. Telt men daar de circa 0,9 ton CO2 bij op die hout opslaat dan zorgt iedere m3 hout voor een besparing van 2 ton CO2. (Bron: www.cei-bois.org)

Aangezien een gemiddelde woning tussen de 50 en 100 m3 NUR-HOLZ bevat realiseert u middels deze bouwmethodiek derhalve een CO2 reductie in de atmosfeer van 100 tot 200 ton ten opzichte van als u de woning “traditioneel” gebouwd zou hebben.

Een gemiddeld Nederlands gezin gebruikte in 2008 circa 1.500 m3 aardgasequivalenten aan energie. Dit komt overeen met 2.400 kg CO2 equivalenten. Rekent u maar uit hoe energiezuinig of geheel niet u zult moeten stoken om die CO2 reductie te realiseren. Wellicht subjectief want erg afhankelijk van welk ander vergelijkend bouwsysteem, maar 1 ding kunt u met NUR-HOLZ stellen. U reduceert de CO2 hoeveelheid in de lucht met dit bouwsysteem in plaats van dat u eraan bijdraagt.